Chương trình MTQG 1719 đã giải quyết một số vấn đề cơ bản trong đồng bào dân tộc thiểu số

Có 6 nhóm nhiệm vụ cơ bản đạt hoặc vượt kế hoạch đề ra

Triển khai thực hiện Chương trình MTQG phát triển kinh tế - xã hội vùng đồng bào dân tộc thiểu số và miền núi (Chương trình MTQG 1719) giai đoạn 2021-2025, xã Nga My, tỉnh Nghệ An được đầu tư trên 77 tỷ đồng. Nguồn lực đầu tư đã giúp Nga My phát triển cơ sở hạ tầng thiết yếu, nhiều công trình hạ tầng được xây dựng và nâng cấp, góp phần cải thiện rõ rệt đời sống sinh hoạt của người dân. Dự kiến cuối năm nay, 16/16 bản sẽ có đường ô tô và từng bước bê tông hóa.

Với sự đầu tư, hỗ trợ từ Chương trình MTQG 1719 và các chương trình, dự án khác, tỷ lệ hộ nghèo bình quân trên địa bàn xã xã Nga My giảm hơn 10%/năm; cơ sở hạ tầng được đầu tư đồng bộ tạo điều kiện thuận lợi để người dân phát triển kinh tế, nâng cao thu nhập.

Đổi thay lớn nhất từ nguồn vốn của Chương trình MTQG 1719 đã giúp xã Nga My kiện toàn đồng bộ cơ sở hạ tầng, tạo điều kiện thuận lợi để người dân phát triển kinh tế, nâng cao thu nhập. Hiện, tỷ lệ hộ nghèo bình quân trên địa bàn xã giảm hơn 10%/năm, hiện tại tỷ lệ hộ nghèo của xã còn 32%, tỷ lệ cận nghèo còn 15%.

Triển khai thực hiện Chương trình MTQG 1719 giai đoạn 2021 – 2025, tỉnh Lào Cai được bố trí khoảng 5.656 tỷ đồng. Sau gần 5 năm triển khai Chương trình, bình quân tỷ lệ hộ nghèo trong đồng bào dân tộc thiểu số (DTTS) giảm 6%/năm; hệ thống kết cấu hạ tầng thiết yếu vùng đồng bào DTTS, nhất là ở vùng đặc biệt khó khăn từng bước được đầu tư nâng cấp, làm thay đổi diện mạo bộ mặt nông thôn vùng cao. Nổi bật là hệ thống đường giao thông nông thôn; trường lớp học, nhà ở dân cư...

Hai địa phương trên là những điển hình trong số rất nhiều địa phương trên cả nước đã thực hiện có hiệu quả cao Chương trình 1719, giai đoạn 2021-2025.

Đánh giá khái quát trên cả nước cho thấy, Chương trình MTQG 1719 giai đoạn 2021-2025 đã được cả hệ thống chính trị, nhất là đồng bào DTTS đón nhận, hưởng ứng, với tổng vốn trên 137.000 tỷ đồng. Chương trình đã đầu tư, hỗ trợ, góp phần giải quyết một số vấn đề cơ bản liên quan đến đời sống của người dân và bước đầu đặt nền móng cho sự phát triển bền vững của vùng đồng bào DTTS và miền núi, địa bàn trọng yếu của quốc gia.

Chương trình MTQG 1719 làm khởi sắc vùng đồng bào dân tộc thiểu số và miền núi tỉnh Tuyên Quang

Cụ thể, sau gần 5 năm thực hiện, Chương trình đã đạt và vượt 6/9 nhóm mục tiêu được đề ra tại Nghị quyết 120/2020/QH14. Có 6 nhóm nhiệm vụ cơ bản đạt hoặc vượt kế hoạch đề ra. Trong đó, mục tiêu về tỉ lệ giảm nghèo vùng đồng bào DTTS đạt bình quân 3,4%, vượt dự kiến Chương trình là 3,2%; thu nhập bình quân của người dân đạt bình quân 43,4 triệu đồng, tăng 3,1 lần so với năm 2020; các vấn đề giáo dục, lao động việc làm được chú trọng, bản sắc văn hóa được bảo tồn, người dân được tiếp cận các dịch vụ y tế cơ bản… Sau gần 5 năm thực hiện Chương trình MTQG 1719, cả nước đã hỗ trợ đất ở cho 10.549 hộ; hỗ trợ nhà ở cho 42.567 hộ; hỗ trợ trực tiếp đất sản xuất cho 13.387 hộ; sắp xếp, bố trí ổn định dân cư cho 25.056 hộ, trong đó có 5.711 hộ được bố trí theo hình thức tập trung, 13.096 hộ được bố trí trong các dự án sắp xếp, ổn định dân cư tại chỗ...

Cũng từ việc thực hiện chương trình, cả nước đã triển khai hỗ trợ đầu tư 6.018 công trình giao thông nông thôn phục vụ sản xuất, kinh doanh và dân sinh; 8.673km đường giao thông được nhựa hóa, bê tông hóa hoặc cứng hóa; 442 công trình cung cấp điện phục vụ sinh hoạt và sản xuất, kinh doanh; hỗ trợ đầu tư xây dựng, bảo tồn 48 làng, bản và 69 điểm đến du lịch tiêu biểu truyền thống của các DTTS; 4.409 nhà văn hóa/khu thể thao tại các thôn bản vùng đồng bào DTTD và miền núi được đầu tư xây dựng và hỗ trợ trang thiết bị, tu bổ, tôn tạo...

Theo Chủ tịch Ủy ban MTTQ Việt Nam Đỗ Văn Chiến, Chương trình 1719 không chỉ là một chương trình MTQG mà cao hơn, đó còn là sự quan tâm sâu sắc, cụ thể, đặc biệt của Đảng, Nhà nước đối với đồng bào vùng đồng bào DTTS và miền núi. Quá trình xây dựng Chương trình MTQG 1719 nhận được sự đồng tình rất cao của các ban, bộ ngành, địa phương, của Quốc hội, Chính phủ. Việc thực hiện giai đoạn tiếp theo không nên dàn trải, manh mún, đồng thời quan tâm việc phân cấp, phân quyền. 

Bên cạnh những kết quả đã đạt được, theo Bộ trưởng Dân tộc và Tôn giáo Đào Ngọc Dung, một trong những hạn chế  của Chương trình 1719 là tổ chức bộ máy triển khai ở địa phương còn gặp nhiều khó khăn, lúng túng, nhất trong công tác tham mưu, quản lý các dự án, tiểu dự án của chương trình; công tác phân cấp, phân quyền chưa triệt để, dẫn đến khó khăn trong tổ chức thực hiện. “Chương trình được thiết kế tổng thể, phân chia ra nhiều dự án, tiểu dự án, các nội dung chính sách, lại được quản lý bởi nhiều bộ ngành dẫn đến khó khăn trong việc tổ chức thực hiện, phân tán nguồn lực” - Bộ trưởng Đào Ngọc Dung cho biết.

Thời gian tới sẽ tập trung vào 5 vấn đề khó khăn nhất

Về định hướng cho giai đoạn 2026-2030, Bộ trưởng Đào Ngọc Dung cho biết, nguyên tắc tổ chức thực hiện là thu gọn đầu mối quản lý, phân công nhiệm vụ rõ ràng, trao toàn quyền cho địa phương, từ chủ động lập kế hoạch huy động phân bổ nguồn lực, tổ chức thực hiện để đạt các mục tiêu đã đề ra cho từng mục tiêu và cho cả giai đoạn.

“Cần thực hiện tốt phương châm '6 rõ' trong chỉ đạo của Thủ tướng - rõ người, rõ việc, rõ thời gian, rõ trách nhiệm, rõ sản phẩm và rõ thẩm quyền; tinh thần chung là giao quyền cho địa phương, địa phương quyết, địa phương làm, địa phương chịu trách nhiệm” - Bộ trưởng nhấn mạnh.
Theo Bộ trưởng Đào Ngọc Dung, thời gian tới tiếp tục tập trung vào 5 vấn đề khó khăn nhất hiện nay ở vùng đồng bào DTTS, có tính chất thời sự. Đó là: điều kiện hạ tầng xã hội khó khăn nhất, chất lượng nguồn nhân lực thấp nhất, kinh tế xã hội chậm phát triển nhất, tiếp cận dịch vụ khó khăn nhất và tỷ lệ hộ nghèo cao nhất.

Liên quan đến định hướng Chương trình 1719 thời gian tới, Thủ tướng Chính phủ Phạm Minh Chính đề nghị nâng cao hiệu quả và mở rộng vốn tín dụng ưu đãi đối với các dự án, hộ gia đình, cá nhân, tổ chức phát triển sản xuất, kinh doanh trong vùng đồng bào DTTS và miền núi, dự kiến nguồn vốn thực hiện khoảng 150 ngàn tỷ đồng.

Theo Thủ tướng, các cấp, các ngành, các địa phương phải thay đổi căn bản trong tư duy, với 'chìa khóa' phân cấp, phân quyền mạnh mẽ, rõ ràng, minh bạch.