Chương trình mục tiêu quốc gia đã trao quyền cho địa phương và cộng đồng
Cập nhật lúc 20:48 05/12/2025
Chương trình MTQG phát triển kinh tế- xã hội vùng đồng bào dân tộc thiểu số và miền núi đã trao quyền cho chính quyền địa phương và cộng đồng định hình con đường phát triển của riêng họ. Các chính sách hỗ trợ không ngừng được củng cố và hoàn thiện, mang lại những thành tựu đáng ghi nhận trong giảm nghèo và phát triển kinh tế - xã hội ở vùng sâu, vùng xa, miền núi.
Trải qua các thời kỳ, hệ thống chính sách dân tộc của Việt Nam ngày càng được hoàn thiện. Đặc biệt là việc lần đầu tiên, Việt Nam có một Chương trình mục tiêu quốc gia (MTQG) độc lập, dành riêng để ưu tiên, tập trung nguồn lực phát triển kinh tế - xã hội vùng đồng bào DTTS và miền núi… Chương trình này đang mang đến những thành tựu đáng ghi nhận trong giảm nghèo và phát triển kinh tế - xã hội ở vùng sâu, vùng xa, miền núi.
Kết quả bước đầu nổi bật là Chương trình mục tiêu quốc gia phát triển kinh tế - xã hội vùng đồng bào DTTS và miền núi giai đoạn 1 (2021-2025) đã góp phần giảm đáng kể tỷ lệ nghèo; góp phần giải quyết một số vấn đề cơ bản liên quan đến đời sống của người dân và bước đầu đặt nền móng cho sự phát triển bền vững của vùng đồng bào DTTS và miền núi - địa bàn trọng yếu của quốc gia.
Trong quá trình thực hiện, chính phủ đã từng bước cải thiện khả năng tiếp cận các dịch vụ cơ bản cho người dân, qua đó tác động tích cực đến sự phát triển của con người. Những thành tựu này đặc biệt đáng chú ý trong việc tăng khả năng tiếp cận y tế, nhà ở, nước sạch và giáo dục, mặc dù vẫn còn những thách thức đòi hỏi sự can thiệp có mục tiêu và đầu tư bền vững.
Đánh giá quá trình thực hiện vừa qua có thể khẳng định, Chương trình MTQG đã trao quyền cho chính quyền địa phương và cộng đồng định hình con đường phát triển của riêng họ. Phân cấp và sự tham gia của cộng đồng là rất quan trọng để giải quyết bản chất phức tạp, đa chiều của nghèo đói, thiếu thốn và đảm bảo rằng các giải pháp được điều chỉnh cho phù hợp với thực tế địa phương. Chính phủ đã triển khai Chương trình MTQG về phát triển kinh tế - xã hội vùng đồng bào DTTS và miền núi giai đoạn 1 (2021-2025) với sự hợp tác chặt chẽ với các cơ quan chức năng ở cấp địa phương. Đến nay, Chương trình được cả hệ thống chính trị, nhất là các địa phương, Nhân dân quan tâm, đón nhận.
Theo bà Michaela Bauer- Phó Trưởng Đại diện UNICEF tại Việt Nam, trao quyền cho cộng đồng địa phương sẽ dẫn đến kết quả phát triển bền vững, hiệu quả trên nhiều lĩnh vực khác nhau. Cách tiếp cận này, thường được gọi là phát triển "từ dưới lên", cho phép cộng đồng kiểm soát các quyết định và hành động ảnh hưởng đến cuộc sống của họ.
Việc này sẽ được đẩy mạnh hơn trên thực tế, khi Nhà nước Việt Nam đã vận hành bộ máy chính quyền địa phương hai cấp và ngày càng phân quyền, phân trách nhiệm nhiều hơn, rõ hơn cho chính quyền địa phương.
Trong giai đoạn mới, việc tích hợp 3 chương trình MTQG thành 1 Chương trình MTQG thực hiện theo nguyên tắc: Giữ nguyên mục tiêu, nhiệm vụ, địa bàn, rà soát kỹ đối tượng, nội dung chính sách để tránh trùng lặp. Chương trình sau khi hợp nhất phải đảm bảo nguyên tắc rõ chính sách, rõ địa bàn, rõ đối tượng thụ hưởng, không trùng lắp, chồng chéo, rõ người, rõ việc, rõ trách nhiệm…
Theo Phó Chủ tịch Quốc hội Vũ Hồng Thanh, trong bối cảnh tổ chức chính quyền địa phương hai cấp, hệ thống cơ quan công tác dân tộc, tôn giáo đã được chuẩn hóa đến cấp cơ sở; cùng với sự quan tâm, chỉ đạo điều hành và cơ chế quản lý, hướng tới cơ sở, sẽ là nền tảng vững chắc để triển khai thành công hợp phần thứ hai của Chương trình trong giai đoạn mới.
Ở khía cạnh hợp tác quốc tế phát triển kinh tế- xã hội vùng đồng bào dân tộc thiểu số và miền núi, bà Michaela Bauer, Phó Trưởng Đại diện UNICEF tại Việt Nam cho hay: Việt Nam đã có sự nhấn mạnh vào đối thoại chiến lược và quan hệ đối tác với nhiều tác nhân quốc tế như Ngân hàng Thế giới, các cơ quan của Liên Hợp Quốc và những đối tác phát triển song phương - tất cả đều có đại diện trong Nhóm Công tác Dân tộc thiểu số. Điều này không chỉ giúp tối đa hóa các nguồn lực, bao gồm cả nguồn hỗ trợ phát triển chính thức (ODA), mà còn cho phép Chính phủ hưởng lợi từ chuyên môn kỹ thuật và tư vấn từ các tổ chức quốc tế./
Kết quả bước đầu nổi bật là Chương trình mục tiêu quốc gia phát triển kinh tế - xã hội vùng đồng bào DTTS và miền núi giai đoạn 1 (2021-2025) đã góp phần giảm đáng kể tỷ lệ nghèo; góp phần giải quyết một số vấn đề cơ bản liên quan đến đời sống của người dân và bước đầu đặt nền móng cho sự phát triển bền vững của vùng đồng bào DTTS và miền núi - địa bàn trọng yếu của quốc gia.
 Chương trình MTQG 1719 đang giải quyết một số vấn đề cơ bản liên quan đến đời sống đồng bào dân tộc thiểu số |
Đánh giá quá trình thực hiện vừa qua có thể khẳng định, Chương trình MTQG đã trao quyền cho chính quyền địa phương và cộng đồng định hình con đường phát triển của riêng họ. Phân cấp và sự tham gia của cộng đồng là rất quan trọng để giải quyết bản chất phức tạp, đa chiều của nghèo đói, thiếu thốn và đảm bảo rằng các giải pháp được điều chỉnh cho phù hợp với thực tế địa phương. Chính phủ đã triển khai Chương trình MTQG về phát triển kinh tế - xã hội vùng đồng bào DTTS và miền núi giai đoạn 1 (2021-2025) với sự hợp tác chặt chẽ với các cơ quan chức năng ở cấp địa phương. Đến nay, Chương trình được cả hệ thống chính trị, nhất là các địa phương, Nhân dân quan tâm, đón nhận.
Theo bà Michaela Bauer- Phó Trưởng Đại diện UNICEF tại Việt Nam, trao quyền cho cộng đồng địa phương sẽ dẫn đến kết quả phát triển bền vững, hiệu quả trên nhiều lĩnh vực khác nhau. Cách tiếp cận này, thường được gọi là phát triển "từ dưới lên", cho phép cộng đồng kiểm soát các quyết định và hành động ảnh hưởng đến cuộc sống của họ.
Việc này sẽ được đẩy mạnh hơn trên thực tế, khi Nhà nước Việt Nam đã vận hành bộ máy chính quyền địa phương hai cấp và ngày càng phân quyền, phân trách nhiệm nhiều hơn, rõ hơn cho chính quyền địa phương.
Trong giai đoạn mới, việc tích hợp 3 chương trình MTQG thành 1 Chương trình MTQG thực hiện theo nguyên tắc: Giữ nguyên mục tiêu, nhiệm vụ, địa bàn, rà soát kỹ đối tượng, nội dung chính sách để tránh trùng lặp. Chương trình sau khi hợp nhất phải đảm bảo nguyên tắc rõ chính sách, rõ địa bàn, rõ đối tượng thụ hưởng, không trùng lắp, chồng chéo, rõ người, rõ việc, rõ trách nhiệm…
Theo Phó Chủ tịch Quốc hội Vũ Hồng Thanh, trong bối cảnh tổ chức chính quyền địa phương hai cấp, hệ thống cơ quan công tác dân tộc, tôn giáo đã được chuẩn hóa đến cấp cơ sở; cùng với sự quan tâm, chỉ đạo điều hành và cơ chế quản lý, hướng tới cơ sở, sẽ là nền tảng vững chắc để triển khai thành công hợp phần thứ hai của Chương trình trong giai đoạn mới.
Ở khía cạnh hợp tác quốc tế phát triển kinh tế- xã hội vùng đồng bào dân tộc thiểu số và miền núi, bà Michaela Bauer, Phó Trưởng Đại diện UNICEF tại Việt Nam cho hay: Việt Nam đã có sự nhấn mạnh vào đối thoại chiến lược và quan hệ đối tác với nhiều tác nhân quốc tế như Ngân hàng Thế giới, các cơ quan của Liên Hợp Quốc và những đối tác phát triển song phương - tất cả đều có đại diện trong Nhóm Công tác Dân tộc thiểu số. Điều này không chỉ giúp tối đa hóa các nguồn lực, bao gồm cả nguồn hỗ trợ phát triển chính thức (ODA), mà còn cho phép Chính phủ hưởng lợi từ chuyên môn kỹ thuật và tư vấn từ các tổ chức quốc tế./
Bài, ảnh: An Luých
Thông tin khác:
Xe mui trần của ĐTC Phanxicô được cải biến thành phòng khám lưu động bắt đầu hoạt động tại Thánh Địa (04/12/2025)
Người tín hữu sống Tin mừng giữa lòng dân tộc (04/12/2025)
Ủy ban Đoàn kết Công giáo Việt Nam
Số giấy phép: 183/GP-TTĐT cấp ngày 31/05/2017.
Địa chỉ ban biên tập: 59 Tràng Thi, Hoàn Kiếm, Hà Nội.
Điện thoại: (04) 39363013 - Email: mariadohoa@gmail.com